In verschillende Vlaamse kranten verschenen deze week oproepen van atleten aan Jacques Rogge, voorzitter van het IOC, om een duidelijk standpunt in te nemen inzake de mensenrechtensituatie in China en het olympisch charter.
Op 6 maart 2008 verscheen het volgende artikel in De Morgen:
'Jacques Rogge moet zich uitspreken over de mensenrechten in China'
Meervoudig olympisch zwemkampioen Pieter van den Hoogenband roept IOC-voorzitter Jacques Rogge op tot een statement. Hij wil dat de 'pater familias van de olympische beweging' zich publiekelijk uitspreekt voor verbetering van de mensenrechtensituatie in China. Op de Belgische sportbanken wordt die oproep vooral op applaus onthaald.
De Belgische atleten zitten in een lastig parket. 'Het olympische charter verbiedt ons bemoeienis met de politiek, maar toch vraagt iedereen ons om een mening', zegt zeiler Sébastien Godefroid. 'Het zou een goeie zaak zijn mocht Rogge zijn nek durven uit te steken.'
De Nederlandse topzwemmer Pieter van den Hoogenband is niet de eerste die zich uitspreekt over China. Dinsdag liet sprintster Kim Gevaert zich vlak voor het WK atletiek al kritisch uit over het olympische gastland. "De spelen organiseren in een land dat de mensenrechten schendt, op het eerste gezicht kan dat niet en mag dat niet. Maar als atleet zit je in een moeilijke situatie. Enerzijds wil je waar ook ter wereld goed presteren, anderzijds kun je niet blind zijn voor wat er in de wereld gebeurt."
Van den Hoogenband hekelt de passieve houding van het Internationaal Olympisch Comité (IOC). Hij neemt in zijn column in De Telegraaf de stelling van zijn coach Jacco Verhaeren over en richt zich tot Jacques Rogge "om zijn verantwoordelijkheid te nemen en zich ten overstaan van de gehele wereld namens alle olympische atleten ter wereld publiekelijk uit te spreken voor verbetering van de situatie van de mensenrechten in China. (...) Op deze manier kunnen de sporters verwijzen naar de stelling van het IOC wanneer hen om een mening in deze heikele kwestie wordt gevraagd."
Olympisch charter
Een groot deel van de sportlui die de Belgische driekleur gaan verdedigen in Peking schaart zich achter de oproep van Van den Hoogenband. Volgens zeiler Sébastien Godefroid is er zelfs geen andere keuze: "In tegenstelling tot de Britse of Australische atleten hebben wij geen zwijgplicht over de situatie in China, maar we zijn wel gebonden door het olympische charter. Daarom zou het voor alle atleten een goeie zaak zijn mocht Jacques Rogge met een statement naar buiten komen."Dat dit statement niet te lief moet zijn voor China staat volgens Godefroid buiten kijf. "Mensen die er al geweest zijn, hebben vastgesteld dat de mensenrechten er niet altijd optimaal gerespecteerd worden. Ik ben er zeker van dat het China dat voor de Spelen gereserveerd is een heel ander land is dan het China dat wij niet te zien krijgen. Tot nog toe heeft Rogge altijd verwezen naar de beloftes van China om te verbeteren, maar de praktijk is niet gelijk aan de theorie. Dat is hetzelfde als zeggen 'deelnemen is belangrijker dan winnen', terwijl dat ook al lang niet meer waar is", besluit de zeiler ferm.
Volgens (veld)loopster Veerle Dejaeghere is de oproep van Pieter van den Hoogenband een schot in de roos. "Wij atleten kunnen niet veel doen, maar iemand als Jacques Rogge kan dat wel. Ik zou heel tevreden zijn mocht hij een standpunt innemen. Kijk alleen al naar de persvrijheid: China mag dan beloofd hebben werk te maken van de persvrijheid, maar die blijkt alleen te werken voor buitenlandse journalisten. De Chinese pers wordt er nog altijd gecensureerd. De reactie van Rogge "dat de Spelen de situatie in China alleen maar zullen verbeteren", vond ik een beetje flauw. Het IOC moet er dus niet vanonder muizen. Een van de olympische gedachten is 'respect', dus ook respect voor de mensenrechten."
Gewicht van Rogge
Mocht een Belgische atleet zo'n oproep lanceren, vicewereldkampioen mountainbike Roel Paulissen zou er zich achter scharen. "Rogge is dé man om gewicht in de schaal te leggen, al is het nu al wat te laat. Het IOC had veel eerder met een statement voor de dag moeten komen, namelijk toen Peking werd uitgekozen als organiserende stad. Maar goed, op zich is het niet slecht dat er kritisch wordt nagedacht over China."Ook Wim Vandeven, trainer en partner van hoogspringster Tia Hellebaut, denkt dat Jacques Rogge de man is: "Wij, de trainers en atleten, wegen niet genoeg door op de politieke agenda, maar Rogge kan wel zijn stem laten klinken over het wereldgebeuren. Wat als er morgen een petitie voor de Belgische sporters komt? Ik kan niet op voorhand zeggen of we meedoen, maar we zouden zo'n tekst zeker grondig lezen."
Jacques Lechat, manager van het nationale mannenhockeyteam, blijft liever wat voorzichtig. "We vertrouwen ons standpunt toe aan het BOIC, dat de ventilatie van politieke meningen op olympische sites verbiedt. De Olympische Spelen zijn voor ons een unieke kans, het is delicaat om dan uitspraken te doen over de mensenrechten. Bovendien vergeet men wel eens dat het de Spelen van Peking zijn, niet van China", nuanceert Lechat. Toch geeft hij toe dat de Olympische Spelen een perfecte aanleiding zijn om maatschappelijke wantoestanden aan te klagen. "Dat is dan ook het goede recht van mensenrechtenorganisaties, maar onze spelers zijn nu eenmaal geen Chinakenners." (Marjan Justaert)
