Ik heb David Kilgour gekend gedurende mijn gehele volwassen leven. Al vanaf het begin kon ik zien dat hij een vriendelijke, sociale en gezellige persoonlijkheid had.
David was een student aan de Universiteit van Manitoba in Winnipeg, begin jaren '60 in dezelfde tijd als ik. Hij lag wat voor op mij, maar toch was hij net zo actief in het studentenleven als ik, zelfs meer zo. We waren toevalligerwijs op hetzelfde moment in Ottawa en daarna in Parijs, eind jaren '60, waar we beiden ons eigen werk en studie nastreefden. Ik woonde zijn huwelijk bij in Edmonton in 1974 waar hij toen als gerechtelijk aanklager werkzaam was.
Ons informeel contact veranderde dramatisch in maart 2006 toen we op verzoek van een NGO een gezamenlijk onderzoek begonnen om te bepalen of beoefenaars van de spirituele Falun Gong beweging in China voor hun organen vermoord werden, voor de verkoop aan patiënten voor transplantatie. Vanaf dat moment, gedurende de afgelopen 16 jaar had ik bijna dagelijks contact met David, vaak meerdere malen per dag.
De eerste versie van ons rapport, gepubliceerd in juni 2006, concludeerde dat het misbruik van Falun Gong gewetensgevangenen in China dat we gevraagd waren te onderzoeken inderdaad plaatsvond. We realiseerden ons dat we niet gewoon het rapport konden publiceren om vervolgens van de kwestie weg te lopen en ons bezig te houden met andere activiteiten, waarvan we er al veel hadden. Om het onderwerp levend te houden, moesten we er bovenop blijven zitten. En dat deden we, met steeds nieuwe de updates van ons rapport. Met journalist Ethan Gutmann richtten we een NGO op (the International Coalition to End Transplant Abuse in China) en we namen deel aan een voortdurende stroom van conferenties, rallies en hoorzittingen, via statements, toespraken, inzendingen, artikelen, internet posts en email listserv berichten.
We werden partners, niet slechts op dit onderwerp maar ook op een variëteit aan andere mensenrechtenkwesties waar we een gezamenlijk doel deelden: De tirannie in Iran, de wreedheden tegen de Oeigoeren, de bedreigingen tegen Taiwan, de repressie in Hong Kong, antisemitisme gedreven door vervormde aanvallen op Israël, enzovoort. Door zolang dezelfde zorgen over zoveel onderwerpen zo diepgaand te delen, leerde ik David vrij goed kennen. Wat ik kon zien was dat hij zonder voorbehoud toegewijd was aan het (rechts)principe. De principes die hij aanhing waren intense persoonlijke overtuigingen.
Toen hij na 27 jaar uit het Canadese Parlement stapte, was hij het langstzittende lid. Gedurende die carrière werd hij uit de Progressieve Conservatieve Partij gezet wegens non-conformiteit, trad hij toe tot de Liberale Partij om vervolgens weer af te treden wegens onenigheid over hun beleid. Gezien zijn karakter was dat een voorspelbaar lot. Zijn openheid voor anderen, evenals zijn onafhankelijkheid van geest en toewijding aan principes, maakten hem zeer verkiesbaar. Diezelfde onafhankelijkheid maakte het beklimmen van wat de Britse premier Benjamin Disraeli de glibberige ladder noemde onmogelijk. Meelopen met anderen, om mee te kunnen doen maakte geen deel uit van zijn repertoire.
David’s beste momenten waren die die hij wijdde aan mensenrechten nadat hij het Parlement verlaten had. De kwesties rondom mensenrechten in het algemeen en China in het bijzonder brachten het beste in hem naar boven, omdat ze het slechtste in anderen naar boven brachten. Anderen zijn misschien bereid om hun principes in te ruilen of af te zwakken voor geld of macht, positie of toegang. Anderen zijn misschien bereid om beloftes te accepteren als werkelijkheid, en verhalen te accepteren in plaats van bewijzen. Anderen zouden kunnen bezwijken voor grootsheidswaanzin, omdat daders de woorden uitspraken die hun gesprekspartners wilden horen. Maar niet David Kilgour. Hij onderscheidde zich door zijn bodemloze bron van steun aan slachtoffers, zijn onuitputtelijke afwijzing van hypocrisie en zijn niet aflatende zorgen om straffeloosheid.
David stierf op 5 april. Moge hij in vrede rusten, maar ik denk dat hij dat niet zal kunnen. Zijn ziel zal altijd blijven lijden door de wreedheden die plaatsvinden op deze planeet. In de geest zal zijn woede blijven oplaaien en zijn geduld zal keer op keer worden beproefd door de voortdurende aanvallen van daders; zijn sympathie zal de eindeloze parade van slachtoffers blijven omarmen, en zijn bezorgdheid voor hen zal voor altijd toenemen.
Iedereen die David gekend heeft zal hem missen. Toch heeft hij ons niet verlaten. Zijn voorbeeld zal ons voortdurend attent maken op het verschil tussen onverschilligheid en empathie, tussen pretentieus en eerlijk, tussen ingeven en standvastigheid, en tussen het goed hebben en het goede doen. Hij is niet verdwenen omdat hij deel van ons is geworden
David Matas is een bekroonde Canadese mensenrechtenadvocaat en lid van de Order of Canada. Hij is lid van de raad van bestuur van het in Toronto gebaseerde International Centre for Human Rights and Democratic Development. In 2010 werd hij genomineerd voor de Nobelprijs van de vrede voor zijn werk gerelateerd aan het onderzoek van de misdaad van gedwongen orgaanoogst bij Falun Gong beoefenaars in china. Matas is co-auteur van het boek "Bloody Harvest: The Killing of Falun Gong for their Organs" en hij is co-redacteur van het boek "State Organs: Transplant Abuse in China."
